چاپ مرکزی

در تعریفی دیگر، چاپ مجموع عملیاتی است که متن چاپ  خام را به اثر درخور انتشار مانند کتاب، مجله، روزنامه، و جز آن تبدیل کند. چاپ بر روی کاغذ شناخته شده‌ترین کار چاپی چاپ  است.امروزه با پیشرفت تکنیک‌های چاپ این عمل روی مواد سلولزی، نایلونی، پارچه ای، چرمی، مواد شیمیای، فلزی، شیشه‌ای با اشکال صاف یا ناهموار، مقعر یا محدب و … صورت می‌گیرد. چاپخانه نیز چاپ  در لغت به‌معنای محل چاپ کردن و در متون مختلف کلمات مطبعه، دارالطباعه، و باسمه‌خانه به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است. چاپخانه مؤسسه یا کارگاهی است که از عهد‌ه انجام کارهای چاپی بر روی چاپ کاغذ و سایر اشیا از طریق انواع چاپ برآید و به تعبیری دیگر، محلی است که چاپ کتاب، نشریات، و مانند آن در آنجا انجام می‌گیرد چاپ . امروزه، چاپ به عنوان یک فرآیند انبوه صنعتی در نظر گرفته می شود که بخش اساسی صنعت نشر و بخش مهمی از فعالیت‌های اداری و حکومتی زا شامل می‌شود.

دربار‌ه شروع چاپ سنگی در ایرانیان چاپ تراکت روایات متعددی وجود دارد، اما روایت قوی‌تر این است که چاپ سنگی را برای نخستین چاپ تراکت بار میرزا صالح شیرازی در تبریز راه‌اندازی کرد. میرزا صالح که از سوی دولت چاپ تراکت ایران برای فراگیری هنرهای جدید به اروپا رفته بود، در بازگشت چاپ تراکت یک دستگاه چاپ سنگی با خود به تبریز آورد که آن را در سال ۱۲۲۵ هجری قمری راه انداخت. چاپخانه سنگی در مدت کوتاهی در تهران، اصفهان و سپس سایر شهرهای ایران تاسیس شد و چاپ تراکت بیش از ۵۰ سال تنها روش چاپ در ایران بود و تا اواخر دور‌ه قاجار، هر چه در ایران چاپ می‌شد، به روش چاپ سنگی بود. البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگی به ایران چاپ سربی چاپ تراکت راه‌اندازی شده بود، ولی به علت هزینه و زحمت زیاد آن، پس چاپ تراکت از ورود چاپ سنگی، کنار گذاشته شد ولی بعدها در اواخر دور‌ه چاپ تراکت قاجار دوباره استفاده از حروف سربی رایج گردید.

گوتنبرگ روزانه چاپ کارت ویزیت بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ برگ چاپ کارت ویزیت چاپ می‌کرد. نخستین کتابی که او به این شکل پدید آورد کتاب مقدس ۴۲ سطری بود. کتاب‌هایی که در آن زمان به‌چاپ می‌رسید به اینکونابولا معروف است. ابداع گوتنبرگ ظرف مدتی حدود ۴۰ سال در عمده چاپ کارت ویزیت کشورهای اروپایی و در شهرهایی مانند ونیز، فلورانس، پاریس و لیونرواج یافت و چاپخانه‌هایی با این روش به‌وجود آمد. در فاصله سال‌های ۱۴۶۰ – ۱۴۷۰ چاپخانه‌هایی در آلمان و سایر کشورهای چاپ کارت ویزیت اروپایی پدید آمد. در نیم‌قرن نخست پس از کار گوتنبرگ، حدود چهل‌هزار کتاب به چاپ رسید و شمارگان مجموع آنها از ۱۲ میلیون چاپ کارت ویزیت نسخه فراتر رفت. در پایان قرن پانزدهم در اروپا، بیش از ۲۰۰ چاپخانه چاپ کارت ویزیت در ۶۹ شهر فعالیت مستمر داشت. از جمله چاپخانه‌های چاپ کارت ویزیت مهم آن دوره می‌توان به چاپخانه آنتون کابرگر در شهر نورنبرگ اشاره کرد چاپ کارت ویزیت که تعداد ماشین‌های چاپ آن ۲۴ دستگاه بود و صدها نفر چاپ کارت ویزیت در آن چاپخانه کار می‌کردند.

آسوریان چند هزار سال پیش از میلاد بر کارت ویزیت خشت‌هایی از گل‌ رس مُهر می‌زدند. انگشترهای خاتم نیز که در زمان باستان استفاده می شد کارت ویزیت بر همین اساس کار می کرد، چاپ باسمه کارت ویزیت نیز قرن‌ها قبل از گوتنبرگ در چین شناخته شده بود، در دوران حکومت سلسله تانگ در چین (۹۰۶-۶۱۸)، قدیمی‌ترین نمودهای صنعت چاپ دیده شده است. در این دوره کارت ویزیت ، نقش‌ها بر روی صفحه‌ای چوبی حکاکی، و بعد بر روی پارچه چاپ می‌شد. اولین اشاره به چاپ، در سال ۵۹۳ و یک فرمان حکومتی کارت ویزیت چینی است که در آن، امپراتور ون‌تی، دستور می‌دهد تصاویر کارت ویزیت و متون بودایی را چاپ کنند. این متون را اول بر قطعه‌ای کاغذ نازک می‌نوشتند و بعد آن را بر صفحه‌ای چوبی می‌چسباندند و متن را بر کارت ویزیت روی چوب حکاکی می‌کردند تا یک «زینک» چوبی بسازند و از آن کارت ویزیت برای چاپ متن استفاده کنند. کارت ویزیت این شیوه زمان زیادی می‌برد، چرا که هر صفحه از کتاب باید بر یک کارت ویزیت صفحه چوبی جداگانه حکاکی می‌شد.

واژ‌ه چاپ و صورت قدیمی‌تر آن «چهاپ» را برگرفته از تراکت واژ‌ه مغولی چاو دانسته‌اند که به معنای «فشردن سطحی بر سطح دیگر» است. چاپ در تراکت  لغت به‌معنای نقش، اثر، مُهر و نشان آمده است و در متون مختلف کلمات طبع، باسمه، و تافت به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است. چاپ در اصطلاح، به عمل، فن، و صنعت تکثیر صورت و نقش‌های دوبعدی مانند حروف، ارقام، تراکت خط‌ها، تصویرها، و… به‌وسیله انداختن اثر این نقش‌ها بر کاغذ، پارچه، یا مواد دیگر، به‌ویژه چاپ مواد خواندنی، با تصویر یا بدون تصویر بر روی کاغذ گفته می‌شود، حتماً این بخش پورتال آسمونی را کامل بخوانید. در تعریفی دیگر،  تراکت چاپ مجموع عملیاتی است که متن خام را به اثر درخور انتشار مانند کتاب، مجله، روزنامه، و جز آن تبدیل کند. چاپ بر روی کاغذ شناخته شده‌ترین کار چاپی است.امروزه با پیشرفت تکنیک‌های چاپ این عمل روی مواد سلولزی، نایلونی، پارچه ای، چرمی، مواد تراکت شیمیای، فلزی، شیشه‌ای با اشکال صاف یا ناهموار، مقعر یا محدب و … صورت می‌گیرد تراکت. چاپخانه نیز در لغت به‌معنای محل چاپ کردن و در متون مختلف کلمات مطبعه، دارالطباعه، و باسمه‌خانه به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است. چاپخانه مؤسسه یا کارگاهی است که از عهد‌ه انجام کارهای تراکت چاپی بر روی کاغذ و سایر اشیا از طریق انواع چاپ برآید و به تعبیری دیگر، تراکت  محلی است تراکت که چاپ کتاب، نشریات، و مانند آن در آنجا انجام می‌گیرد. امروزه، چاپ به عنوان یک فرآیند انبوه صنعتی در نظر گرفته می شود که تراکت بخش اساسی صنعت نشر و بخش مهمی از فعالیت‌های اداری و حکومتی زا شامل می‌شود.

چاپگر ماتریسی، با حرکت انتخوابی مجموعه ای از سوزن ها و ایجاد نقاط تشکیل دهنده یک کاراکتر، چاپ تراکت کاراکتر مورد نظر را چاپ می کند. مکانیزم چاپگر ماتریسی،چرخشی کارت ویزیت نیست بلکخ در آن از یک ردیف  تا سوزن استفاده می شود. چاپگرهایی با تفتیک کارت ویزیت پذیری کم، معمولا از 7 تا 9 سوزن و چاپگرهایی با تفکیک پذیری زیاد از 18 تا 24 سوزن استفاده می کنند. هر چه تعداد سوزن ها بیشتر باشد، حروف چاپ شده به شکل واقعی خود شبیه تر خواهند بود. شکل کاراکتر ها در ROMذخیره می شوند.  ROM تعیین  می نماید چاپ تراکت که کدام یک از سوزت ها باید به نوار جوهر،ضربه تراکت بزنند. فرآیند ضربه در روش های سنتی انتقال مرکب به کاغظ به کار می رود. در این روش، کاغذ، حروف و نوار جوهر با هم پرس می شوند. چاپگرهای ضربه ای سوزن ها را به نوار جوهر می فشارند تا کاراکتر مورد نظر بر چاپ تراکت روی کاغذ چاپ شود. چاپگرهای ضربه ای، دارای 7، 9، 18 یا 24 سوزن است. این سوزن ها با سیم پیچ کنترل می شوند. یک کفشک که کارت  ویزیت در شیار یک میله استوانه ای در گیر است، هد چاپگر را در عرض ناحیه چاپ حرکت می دهد.

هر سنگی که متن یا تصویر با این روش روی آن نقش می‌بست، برای چاپ حدود هفتصد و پنجاه نسخه ملکرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روی سنگ چاپ تراکت قابل چاپ نبود. اگر چه دربارة شروع چاپ سنگی در ایران روایات متعددی وجود دارد، به نظر می‌رسد چاپ سنگی را برای اولین بار میرزا صالح شیرازی در تبریز راه‌اندازی کرد. میرزا صالح که از سوی دولت ایران برای فراگیری هنرهای جدید به اروپا رفته بود، در بازگشت یک دستگاه چاپ سنگی با خود به تبریز آورد که آن را در سال 1250 قمری راه انداخت. چاپخانة سنگی طی مدت کوتاهی در تهران و بعد اصفهان و سپس سایر شهرهای ایران تأسیس شد و بیش از پنجاه سال تنها روش چاپ کارت ویزیت در ایران بود و تا اواخر دورة قاجار، هر چه در ایران چاپ می‌شد، به روش چاپ سنگی بود. البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگی به ایران، چاپ سربی در ایران راه‌اندازی شده بود، ولی به علت هزینه و زحمت زیاد آن، پس از ورود چاپ سنگی، کنار گذاشته شد و بعدها در اواخر دورة قاجار دوباره حروف سربی و استفاده از آنها رایج گردید.

در روش چاپ سنگی ، تصویر را معمولاً به صورت واژگون با مداد مرکب که محتوی صابون یا چربی است ، روی سنگ یا صفحة فلزی رسم چاپ تراکت می‌کنند. اسید چرب این مرکب، صابون نامحلولی روی صفحه می‌سازد که مرکب چاپ را به خود می‌گیرد و آب را رد می‌کند. سپس طرح رسم شده روی صفحه را به وسیلة صمع عربی و محلول جوهرشوره (تیزاب) ثبات می‌بخشند. تیزاب اطراف نقشها را کمی می‌خورد و به این ترتیب نقش به صورت برجسته کارت ویزیت باقی می‌ماند. پس از شستن تصویر با تربانتین و آب، صفحة فلزی یا سنگی آماده می‌شود تا مرکب چاپ را با نورد روی آن بمالند و به این ترتیب تصویر روی کاغذ چاپ شود.

حروف متحرک را چینی‌ها اختراع کردند، ولی گوتنبرگ که حرفه‌اش زرگری بود. آلیاژ مناسب برای ریخته‌گری حروف را از سرب  چاپ تراکت و آنتی‌مو‌آن به دست آورد و نسبت هر یک از این دو فلز را به گونه‌ای انتخاب کرد که حروف بیش از حد سخت و نرم نباشند؛ وی برای مرکب چاپ هم فرمول مناسبی یافت و خلاصه با رفع موانع و حل مشکلات عمل چاپ را میسر و اجرایی نمود. تقریباً بیست سال پس از نخستین تلاشهای گوتنبرگ در امر چاپ، با استفاده از سطوح برجسته در ونیز، فلورانس، پاریس و لیون چاپ در حدی مختصر و محدود رواج یافت. کارت ویزیت دستگاه چاپ گوتنبرگ، به علت هزینه‌های بسیار زیاد فقط برای ثروتمندان قابل دسترسی بود و به همین جهت تا مدتهای طولانی استقبال چندانی از آن نشد. سیصد سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمایشنامه‌نویسی آلمانی به نام «آلوئیس زنه فلدر» چاپ سنگی یا «لیتوگرافی» را در سال 1796 میلادی اختراع کرد.

اختراع فن چاپ در واقع به قرنها پیش از گوتنبرگ، که نامش به عنوان مخترع چاپ در تاریخ به ثبت رسیده است، برمی‌گردد. آسوریان چند چاپ تراکت هزار سال قبل از میلاد بر خشتهایی از گل رْس مْهر می‌زدند. «استعمال حروف قابل انتقال بین سالهای 1051 و 1058 در چین آغاز گردید. مخترع این حروف مردی به نام پی‌شنگ بود. حروف از گل رس ساخته می‌شد. حروف دستی و حروف قلعی که پس از آنها به کار آمد، هیچ یک رواجی نیافت؛ برعکس حروف کارت ویزیت چوبی متداول شد. در سال 1440 گوتنبرگ، ظاهراً بدون اطلاع از کار چینی‌ها حروف قابل انتقال را اختراع کرد. گوتنبرگ برای هر یک از حروف الفبا یک حرف جداگانه به کار برد».